Jesús Manuel García Díaz achegou os case dous mil mestres e mestras expedientados na provincia da Coruña entre os anos 1936 e 1945
A conferencia foi seguida tanto en modalidade presencial como en streaming directo por preto de 70 persoas matriculadas
O pasado martes 07 tivo lugar na sede da Coruña a conferencia: "Matar un soño: Adepuración de os mestres nacionais en a provincia da Coruña en o franquismo" a cargo do doutor en Historia Contemporánea e director do Centro Asociado UNED de Ourense, Jesús Manuel García Díaz. Durante a exposición presentou a súa extensa investigación doutoral, froito de catro anos de traballo, que foi galardoada co premio da Fundación Luís Tilve e na que, por primeira vez, analízase a depuración administrativa dos mestres e mestras nunha provincia completa. A partir dos informes recompilados no Arquivo Xeral da Administración (AGA) en Alcalá de Henares e da consulta de máis de 600 obras bibliográficas, solicitou datos de máis de 2.000 expedientes de depuración de mestres e mestras de todos os municipios coruñeses, dando lugar a unha base de datos de 330.000 rexistros. Esta extensa documentación e precisión na recollida de datos deu lugar a unha exposición brillante sobre o proceso depurador que se levou a cabo en toda a provincia durante os anos 1937 a 1942 principalmente; durante este tempo, segundo o exposto polo relator, foron procesados 1.973 mestres e mestras, dos cales o 21% foron sancionados e 79% absoltos, resultando ser a provincia da Coruña a 6ª con máis procesos das actualmente estudadas e Melide o concello con máis docentes sancionados.
Pero, máis aló de expoñer as cifras obtidas do proceso depurador, Jesús Manuel García, tamén fixo unha radiografía da sociedade coruñesa do momento a través da análise dos informes (ou "cociñando os expedientes", como matizou o relator) confeccionados pola Garda Civil, os sacerdotes, os alcaldes, os pais de familia e de bos costumes, os veciños, os inspectores de educación, etc., nos que mostrou a gran variedade de casos que se deron na provincia da Coruña. Mostrando así, a vida das persoas expedientadas, referenciando os valores da época e do que era considerado apto a nivel moral, social e relixioso.
Entre o público, familiares de mestres represaliados seguiron con interese as explicacións de Jesús Manuel García, que expuxo multitude de exemplos sobre as supostas faltas incorridas polas persoas acusadas, poñendo nomee (e mesmo rostro) ás que foron sancionadas e represaliadas durante os primeiros anos do franquismo, como as mestras coruñesas María Vázquez Súarez e Mercedes Romero Abella (xa que, como sinalou o relator, o 53,5% das persoas procesadas foron mulleres).
Ao final da intervención o relator fixo fincapé en que, a pesar de que o 79% das persoas expedientadas foron finalmente absoltas sen sanción, ao longo do proceso e ata a resolución do mesmo, moitas persoas "pasábano realmente mal, morréndo de fame ou repartindo aos seus fillos entre veciños e familiares mentres que non se resolvía a súa situación". Tamén quixo resaltar nas súas conclusións a "paleta de grises" que define o proceso estudado, no que non se pode falar de polos opostos e contrarios, senón dunha ampla casuística que desmente as "achegas simplistas sobre unha xigantesca e unánime purga do maxisterio republicano".
Máis información no servizo de Secretaría do C.A. UNED A Coruña (rúa Educación 3 -15011 A Coruña), no teléfono: 981 14 50 51 ou no correo electrónico: info@a-coruna.uned.es
-----------------------{}----------------------
Síguenos en:
